Discipline

Gewillig gehoorzamen. - Maar met gebruikmaking van je verstand, met liefde en met verantwoordelijkheidsgevoel, en dat heeft niets te maken met oordelen over degene die leiding geeft.

Bij het vervullen van je apostolische taak moet je gehoorzamen zonder te letten op de menselijke kanten van degene die de leiding heeft en evenmin op hoe hij leiding geeft. Anders is je gehoorzaamheid geen deugd.

Er zijn veel soorten kruisen: van briljanten, van parels, van smaragd, van emaille, van ivoor ; maar ook van hout, zoals het Kruis van de Heer. Ze verdienen allemaal evenveel verering, want het Kruis herinnert ons aan het offer van de Mensgeworden God. - Pas deze gedachte toe op jouw gehoorzaamheid, en bedenk dan dat Hij het kruis met liefde en zonder aarzelen omhelsde en langs die weg onze verlossing verkreeg.

Geef je eventuele broederlijke vermaning pas nadat je hebt gehoorzaamd, want dat is een teken dat je bedoeling zuiver is. En doe het dan op een gepaste en gematigde manier; dan zul je door het vervullen van deze plicht de eenheid versterken.

Gehoorzamen geschiedt met de lippen, het hart en het verstand. - Gehoorzamen doe je niet aan een mens, maar aan God.

Je houdt niet van de gehoorzaamheid als je niet echt houdt van de opdracht, als je niet echt houdt van alles wat ze je hebben opgedragen.

Veel zorgen kunnen direct worden verholpen. Andere niet zo gauw. Maar alles zal in orde komen als we trouw zijn: als we gehoorzamen, als we uitvoeren wat ons is opgedragen.

De Heer wil een concreet apostolaat van je, zoals de vangst van die honderd drieënvijftig grote vissen - en geen andere dan juist die - die aan de rechterkant van de boot werden opgehaald.

Je vraagt me: Hoe komt het dat ik niets vang, hoewel ik toch weet dat ik een - mensenvisser - ben die contact heeft met veel vrienden, en hoewel ik zie op wie ik mijn apostolaat specifiek moet richten? - Heb ik te weinig liefde? Heb ik te weinig innerlijk leven?

Luister naar het antwoord uit de mond van Petrus, bij die andere wonderbare visvangst: - “Meester, de hele nacht hebben wij ons afgetobt en we hebben niets gevangen; maar toch zal ik op Uw bevel het net uitwerpen”.

In naam van Jezus, begin opnieuw! - Gesterkt: weg met die slapheid!

Gehoorzaam zonder al dat nutteloze gepieker… Het tonen van verdriet of tegenzin tegenover de opdracht is een grote fout. Maar teleurstelling of tegenzin voelen en verder niets, is niet alleen niet verkeerd, het kan zelfs de gelegenheid zijn om een grote overwinning op jezelf te behalen, de kroon op een heldhaftige deugdbeoefening.

Dat verzin ìk niet. Weet je het nog? Het evangelie vertelt over een vader van een gezin die aan zijn beide zoons dezelfde opdracht gaf… En Jezus was blij met die zoon die, ondanks dat hij eerst moeilijkheden maakte, de opdracht uitvoerde; Hij verheugde zich daarover, omdat discipline een vrucht is van de Liefde.

De meeste ongehoorzaamheid is het gevolg van niet kunnen “luisteren” naar wat er gezegd wordt. In de grond van de zaak is dat een gebrek aan nederigheid of aan belangstelling om te dienen.

Wil je volledig gehoorzamen?… Luister dan goed, om de bedoeling en de geest van wat je gezegd wordt, te begrijpen; en als je iets niet begrijpt, vraag het dan.

Wanneer zul je tot de overtuiging komen dat je moet gehoorzamen? Je bent ongehoorzaam, als je in plaats van je leefplan uit te voeren je tijd verknoeit. Alle minuten moeten gevuld zijn: werk, studie, bekeringsijver, aandacht voor je innerlijk leven.

De Kerk laat ons door middel van de liturgie de schoonheid aanvoelen van de mysteries van onze godsdienst, zodat we daar meer van kunnen leren houden. Op een vergelijkbare manier moeten we onze geestelijk leidsman ook behandelen met een bepaalde vorm van hoffelijkheid, die niet louter werelds of uiterlijk is, maar de uitdrukking van een diep respect, omdat wij door zijn mond de Wil van God vernemen.

Als je leiding geeft, moet je in de eerste plaats denken aan het algemeen belang. Maar verder moet je ervan uitgaan dat er zelden een regel zal zijn die bij sommige mensen geen aanleiding zal geven tot ontevredenheid, en dat geldt op geestelijk zowel als maatschappelijk gebied.

Je kunt het niet iedereen naar de zin maken, zegt de volkswijsheid. Maar dat is ongetwijfeld geen gebrek van de wet, maar een ongerechtvaardigde opstandigheid van de trots of van het egoïsme van een paar mensen.

Orde, gezag, discipline… - Mochten ze daar nog naar luisteren, dan doen ze dat met een cynische glimlach, want ze beweren, of het nu mannen of vrouwen zijn, dat ze hun vrijheid verdedigen.

Het zijn dezelfde mensen die vervolgens willen dat wij hùn afdwalingen respecteren of ons ernaar voegen; met hun goedkope protesten begrijpen ze niet dat hun gedragingen door de echte vrijheid van de anderen niet geaccepteerd worden en ook niet geaccepteerd kunnen worden.

Degenen die leiding geven bij geestelijke taken, moeten belangstelling hebben voor alles wat menselijk is, om het op te heffen naar het bovennatuurlijke vlak en het zo tot iets van God te maken.

Als het niet op een goddelijk niveau kan worden gebracht, moet je je niet van de wijs laten brengen: dan is het niet menselijk, dan is het “dierlijk”, niet passend bij het redelijke schepsel.

Gezag. - Dat houdt niet in dat degene die boven staat “schreeuwt” tegen degene onder hem en deze weer tegen degene onder hèm.

Op die manier -een karikatuur van gezag- laat men vooral een evident gebrek aan naastenliefde en menselijke beleefdheid zien, met als enig resultaat dat degeen die aan het hoofd staat, zich steeds meer vervreemdt van wie onder hem staat, omdat hij hen niet dient. Erger, hij gebruikt ze!

Wees jij er niet een van hen die, terwijl hun eigen huishouden een chaos is, zich willen bemoeien met het huishouden van anderen.

Zeg - denk je echt dat je alles weet, omdat je een leidinggevende positie hebt?

-Luister goed: een goede leider “weet” dat hij kan -dat hij moet!- leren van anderen.

Je vrij voelen ten opzichte van je geweten: nee! - Wat heeft die betreurenswaardige misvatting van de gewetensvrijheid, die verlof geeft om tegen ons diepste innerlijke weten in te handelen, niet een kwaad berokkend aan volkeren en individuen.

Vrijheid van de gewetens, ja: dat betekent namelijk dat we allemaal de plicht hebben om dat innerlijke gebod te volgen, maar wel nadat we in dit opzicht een serieuze vorming hebben gekregen!

Leiding geven is niet vernederen.

Voor jou die een leidinggevende positie bekleedt. Overweeg eens het volgende: al heb je nog zulk sterk en efficiënt gereedschap, als je het slecht behandelt, wordt het beschadigd, slijt het en wordt het onbruikbaar.

Beleidsbeslissingen die lichtvaardig door één enkele persoon worden genomen, komen altijd of vrijwel altijd voort uit een eenzijdige kijk op de problemen.

-Hoe goed je ook bent voorbereid en hoe groot je begaafdheid ook moge zijn, je moet luisteren naar hen die de taak om leiding te geven met je delen.

Leen nooit je oor aan anonieme beschuldigingen: dat is de methode van laaghartige lieden.

Een regel voor goed leiderschap: je moet menselijk materiaal nemen zoals het is en het helpen om beter te worden, zonder het ooit te minachten.

Ik vind het heel goed dat je iedere dag probeert nòg meer zorg te hebben voor degenen die onder je geplaatst zijn: want als de mensen die jij met je leidinggevende werk moet dienen, zich omringd en beschermd voelen door het hartelijke begrip van hun meerdere, kan dat voor hen het werkzame geneesmiddel zijn waar ze behoefte aan hebben.

Wat een jammerlijk beeld vertonen sommige gezagsdragers die lichtvaardig oordelen en spreken zonder dat ze het betreffende onderwerp te hebben bestudeerd; ze doen scherpe uitspraken over personen of zaken die ze niet kennen en geven soms zelfs waarschuwingen op grond van “vooroordelen” die uit een gebrek aan toegewijde trouw voortkomen!

Als het gezag autoritair en dictatoriaal wordt en zo'n situatie langere tijd voortduurt, gaat de historische continuïteit verloren. De regeerders worden oud of gaan dood, mensen zonder leidinggevende ervaring komen naar boven en onervaren en onbesuisde jongeren willen de teugels grijpen. Wat is degene die zijn gezag zo misbruikt verantwoordelijk voor veel onheil en voor zoveel beledigingen van God, door hemzelf en door anderen!

Wanneer degene die leiding geeft negatief is en wantrouwend, vervalt hij gemakkelijk tot tirannie.

Probeer zuiver objectief te zijn bij je leidinggevende arbeid. Bezondig je niet aan de neiging van hen die vooral -soms zelfs uitsluitend- zien wat níet goed gaat, de fouten.

Wees vol blijdschap in de zekerheid dat de Heer allen het vermogen heeft geschonken om heilig te worden, en wel juist door te strijden tegen hun eigen tekortkomingen.

Vernieuwingsdrang kan tot wanbeleid voeren.

Er zijn nieuwe regels nodig, zeg je… -Geloof je dat het menselijk lichaam beter zou worden door een ander zenuw- of bloedvatenstelsel?

Wat sloven sommige mensen zich toch uit voor massificatie. Van eenheid maken ze een amorfe uniformiteit, die de vrijheid verstikt.

Ze schijnen geen weet te hebben van de indrukwekkende eenheid van het menselijk lichaam en van de zo goddelijke verscheidenheid van ledematen die -ieder met zijn eigen functie- bijdragen aan de gezondheid van het geheel.

-God heeft niet gewild dat alle mensen gelijk zijn, ook niet dat we allemaal op dezelfde manier langs dezelfde weg gaan.

De mensen moeten leren hoe ze moeten werken - maar die voorbereiding moet niet worden overdreven: ook “doen” is jezelf vormen. Bij voorbaat moeten we de onvermijdelijke onvolmaaktheden accepteren: het betere is de vijand van het goede.

Vertrouw nooit alleen maar op organisatie!

De goede herder hoeft zijn schapen geen angst aan te jagen: dat is de manier van doen van slechte leiders. Daarom verbaast het ook niemand dat die leiders uiteindelijk gehaat zijn en vereenzamen.

Leiding geven houdt dikwijls in, dat men de mensen “op sleeptouw moet nemen”, geduldig en vriendelijk.

Een goede leiding let erop dat de nodige soepelheid wordt betracht zonder de fout te maken dat er te weinig eisen worden gesteld.

“Zolang ze me maar niet dwingen tot zonde!” - Dit was het stevige commentaar van een arme man die door machtige vijanden bijna geruïneerd was in zijn persoonlijke leven en in zijn menselijke en christelijke ambities.

-Overdenk dit eens en leer er iets uit: zolang ze me maar geen kwaad laten doen!

Niet alle burgers maken deel uit van het staande leger. Maar in oorlogstijd doen ze allemaal mee - En de Heer heeft gezegd: “Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar oorlog.”

“Ik was een guerillastrijder”, schrijft hij, “en zwierf door de bergen. Ik schoot als ik zin had. Maar ik wilde als soldaat worden ingedeeld, want ik begreep dat oorlogen makkelijker door georganiseerde legers en door discipline worden gewonnen. Een zielige loslopende guerillastrijder kan niet een hele stad innemen of de wereld bezetten. Ik heb mijn ouderwetse geweer, dat behoorlijk antiek was geworden, aan een spijker gehangen en ben nu beter bewapend. Ik weet natuurlijk wel dat ik niet meer in de bergen in de schaduw van een boom kan gaan liggen dromen dat ik in mijn eentje de oorlog aan het winnen ben.”

Gezegende discipline en gezegende eenheid van onze Moeder de heilige Kerk!

Ik zou tegen zoveel opstandige katholieken willen zeggen dat degenen die geen discipline, gehoorzaamheid en wettig gezag accepteren maar hun eigen partij vormen, hun plicht verzaken. Ze vormen in feite een onbeduidende kliek; ze zaaien tweedracht, veroorzaken gekonkel en roddel; ze zijn aanstichters van domme persoonlijke ruzies; ze creëren een warnet van jaloezieën en crisissituaties.

Een zachte bries is niet hetzelfde als een orkaan. Iedereen is wel tegen de eerste opgewassen: dat is kinderspel, je kunt het geen strijd noemen.

Kleine tegenslagen, een tekort aan iets, kleine zorgen - Die verdroeg je met plezier, en je voelde je blij bij de gedachte dat je nu echt voor God werkte, omdat je een kruisje had!

Maar, arme kerel: toen kwam de orkaan en je duizelde, het was een geweld dat eeuwenoude bomen had kunnen vellen. En dat van buiten af èn van binnen uit. Heb vertrouwen! Het zal je Geloof en je Liefde niet kunnen ontwortelen en je niet van je weg wegvagen, als je je maar niet losmaakt van het - hoofd - als je de eenheid maar blijft voelen.

Wat laat je makkelijk je leefplan schieten! Hoe vaak doe je de dingen slechter dan wanneer je ze niet gedaan had!

Wil je op díe manier steeds meer van je weg gaan houden en die liefde dan aan anderen doorgeven?

Streef maar één recht na: om je plicht te vervullen.

Is de last zwaar? - Nee, duizendmaal nee! De verplichtingen die je vrij op je hebt genomen, zijn de vleugels die je omhoog tillen boven de vuile modder van de hartstochten.

Voelen vogels soms het gewicht van hun vleugels? Snij ze maar eens af, leg ze op een weegschaal: ze hebben gewicht! Maar kan een vogel nog vliegen als ze eraf worden gehaald? Hij heeft die vleugels nodig en toch merkt hij hun gewicht niet, omdat ze hem doen opstijgen boven het niveau van de andere schepselen.

Ook jouw - vleugels - wegen zwaar! Maar als je ze niet zou hebben, zou je neervallen in de smerigste poelen.

“Maria bewaarde dit alles in haar hart”

Discipline hebben kan wel moeite kosten, maar legt geen druk op ons als zij samengaat met zuivere en oprechte liefde, want zij verenigt ons met de Geliefde.

Verwijzingen naar de H. Schrift
Verwijzingen naar de H. Schrift
Dit hoofdstuk in een andere taal