De Kerk is katholiek

God wil dat alle mensen gered worden en tot de kennis van de waarheid komen. Want God is één, één is ook de middelaar tussen God en de mensen, de mens Christus Jezus die zichzelf gegeven heeft als losprijs voor allen: op de vastgestelde tijd legde Hij zijn getuigenis af (1 Tim 2, 4-6). Christus heeft slechts één Kerk ingesteld, zijn Kerk. Om die reden is de Bruid van Christus één en katholiek: universeel, voor alle mensen.

De Kerk is al heel wat eeuwen over de hele wereld verspreid. Zij telt onder haar lidmaten mensen van alle rassen en sociale omstandigheden. De universaliteit van de Kerk echter is niet afhankelijk van de geografische spreiding, ook al is dat een zichtbaar teken en een argument voor haar geloofwaardigheid. De Kerk was al katholiek met Pinksteren; zij is katholiek geboren uit het doorwonde hart van Jezus als een door de Heilige Geest ontstoken vuur.

In de tweede eeuw gingen de christenen de Kerk betitelen met katholiek om haar te onderscheiden van sekten die de naam van Christus gebruikten, maar op een of ander punt verraad pleegden aan zijn leer. "Wij noemen haar katholiek —schrijft de heilige Cyrillus— niet alleen omdat zij over de gehele bewoonde wereld verspreid is, van de ene uithoek tot aan de andere, maar ook omdat zij op universele wijze en zonder gebreken alle dogma's onderricht die de mensen moeten kennen van het zichtbare en het onzichtbare, van het hemelse en van het aardse. Ook omdat zij alle klassen van mensen, regeerders en burgers, geleerden en onwetenden tot de ware eredienst brengt. En tenslotte omdat zij elke soort zonde heelt en geneest, zowel naar ziel of als naar lichaam. Daarbij bezit zij bovendien —hoe men ze ook zou willen noemen— alle vormen van deugd, in daad en woord en in alle soorten geestelijke gaven" (H. Cyrillus, Catechesis, 18, 23).

De katholiciteit van de Kerk is evenmin afhankelijk van het feit of niet-katholieken haar al dan niet toejuichen en waarderen. Zij heeft ook niets van doen met de opvattingen over tijdelijke zaken van bepaalde personen, die in de Kerk met gezag bekleed zijn en door verwante stromingen beschouwd —vaak gemanipuleerd— worden als middel om de publieke opinie te beïnvloeden. Het komt vaak voor, dat wat er in een of andere menselijke ideologie aan waarheid zit en verdedigd wordt, een weerklank of een basis vindt in het altijddurend onderricht van de Kerk. Dit is, in een bepaald opzicht, een aanduiding van de goddelijkheid van de Openbaring waarover dit Leergezag waakt. Maar de Bruid van Christus is katholiek, ook al wordt zij door velen weloverwogen ontkend, en zelfs gehoond en vervolgd, zoals tegenwoordig ongelukkig genoeg op zoveel plaatsen voorkomt.